|
کلمه آسم از زبان
یونانی گرقته شده است که معنی آن تنگی نفس
است. آسم یک مریضی مزمنی است که در آن
تنگی نفس بعلت ورم لوله های تنقسی بوجود
میاید و اگر این ورم درمان شود تنگی نفس
هم از بین میرود.
یکی از دلایل ورم ,
در افراد مبتلا به آسم, آلرژی است درمان
(کنترل ) آسم به طریق
۲
گروه دارو انجام میشود
:
-
داروهای موضعی
(گشاد کنندگان لوله های تنفسی) مانند
سالبوتامل
-
داروهای ضد ورم
مانند کورتونها
برای درمان آسم
سازمان بهداشت جهانی این مریضی را
۴
طبقه دسته بندی کرده است
.
▪
طبقه بندی آسم قبل
از درمان بر اساس علائم و
۱FEV:
۱)
خفیف موعدی
۲)
همیشگی خفیف
۳)
همیشگی متوسط
۴)
همیشگی وخیم
اولین قدم تشخیص آن
است و آن را از
۲
طریق باید شناسایی کرد:
۱)
علائم : تنگی نفس،
سرفه،
۲)
اسپیرومتری : اگر
۱FEV
زیر حد نرمال باشد
و بعد از استنشاق سالبوتامول به حد نرمال
برگردد.
البته در مواردی
مانند آسم خفیف امکان شهود و اثبات این
۲
طریق امکان نداشته باشد باید از تست با
متاکولین استفاده کرد
.
●
سنجش تنفس
Spirometry :
آسم یك مریضی مزمن
برونشها (لولههای هوائی) میباشد كه علت
آن ورم دیوارههای این لولهها است.
این ورم باعث تنگی
تنفس (بازدم) و سرفه و حالت گرفتگی قفسه
سینه میشود.
به موجب مطالب فوق،
یكی از عناصر اصلی برای تشخیص آسم، وجود
تنگی لولههای هوایی موقع بازدم است.
به همین علت یكی از
مهمترین آزمایشها برای پزشك سنجش
تنفس(اسپیرومتری) است كه از طریق آن
میتوان آسم را تشخیص داد و كنترل درمان
را از طریق آن پیگری كرد.
● Spirometry
چه چیزی است؟
Spirometry
آزمایش بدون درد و
Non INVASIVE
است كه با آن
میتوان تنفس یك فرد را اندازهگیری نمود.
(حجم تنفسی)
اسپرومتری در سال
۱۹۴۶
در انگلیس اختراع شد
.
برای بهتر فهمیدن
اسپرومتری مفید است تعریفی از تنفس بكنیم:
●
تنفس چیست؟
تنفس عملی است که
به طریق آن اکسیژن از اتمسفر بیرون به
نایژکها منتقل میشوند و بالعکس دی اکسید
کربن از نایژکها به بیرون فرستاده میشوند.
تنفس از
۲
فاز تشكیل شده است. یك دم و دیگری بازدم،
و در طی هر فاز، دم مقدار ثابتی هوا وارد
ششها شده و همانقدر هم خارج در بازدم خارج
میشود.
تركیب هوای وارد
شده با هوای خارج شده تفاوت دارد، هوای دم
غنی از اكسیژن و فقیر از دیاكسیدكرن است
درحالیكه هوای بازدم برعكس غنی از
دیاكسید كربن و فقیر از اكسیژن میباشد.
در ششها همیشه
مقدار هوای ثابتی در پایان هر بازدم باقی
میماند که به آن حجم باقیمانده
میگویند
.
ـ آیا این آزمایش
در شرایط خاصی باید انجام گیرد؟
نه این آزمایش
میتواند در تمام طول روز انجام شود. مهم
این است كه اگر مریض تا بحال این آزمایش
را انجام نداده است باید از استعمال داروی
هایی(بتا ادرژرنیک ) که برونشها را گشاد
میکنند خودداری كند
●
طریقه های استعمال
داروهای آسمی:
استعمال داروهای ضد
آسم از طریق استنشاق به نظر یك عمل خیلی
ساده میرسد ولی در حقیقت چنین نیست.
در برخی از موارد
كه وضعیت مریض حاد میشود بدون اینكه دلیل
منطقی داشته باشد، احتمال اینكه داروها به
طریق صحیح استعمال نشده باشد وجود دارد،
به این معنی كه یا دستور پزشك بطور درست
انجام نشده است(تعداد گرفتن دارو در روز)
و یا اینكه درست دارو وارد بدن نشده است.
اینگونه اشتباهات
در خیلی از موارد موجب حادشدن مریض و
خطرناك شدن آن میشود.
برای همین خیلی مهم
است كه مریض را تعلیم داد كه داروهای آسمی
را بشناسد و طریقه درست گرفتن دارو را یاد
بگیرد.
برای اینكه بتوانند
داروهای آسم به محل برونشها برسند از
وسایلی استفاده میشود كه شناختن آن مهم
است. در این فصل سعی میشود در تعداد این
دستگاهها و طریقه استعمال از آن اطلاعات
كافی داده شود.
●
داروهای آسم و
طریقه استعمال آنها
:
کنترل آسم زیاد
آسان نیست بلكه احتیاج مداوم به درمان
صحیح دارد كه ممكن است سالها طول داشته
باشد و حتی در برخی از موارد تمام عمر به
درازا میكشد.
برای این مریضی
درمانهایی وجود دارد كه با وجود اینكه
علاج بخش قطعی نیستند، باعث میشوند در
اغلب موارد مریض تحت كنترل درآید و خود از
یك زندگی عادی برخوردار شود.
در این میان مسئله
چگونگی استفاده صحیح از داروهای مختلف
برای آسم مهم است.
موفقیت درمان آسم
رابطه مستقیم با پذیرش دارو و عمل صحیح به
توصیه های پزشك دارد.
پس بنابراین هرچه
دارو صحیحتر مصرف شود اثر آن بیشتر است و
نیاز مریض به پزشك و درمان آن كمتر میشود.
داروههای ضد آسم
بسیار و گوناگون هستند و برای استفاده از
هر كدام آنها باید كاركرد آنها را شناخت.
برخی از مریضها باید از دو یا بیشتر دارو
استفاده كنند و ممكن است دستگاهها با هم
فرق بكنند و این ممكن است مریض را كمی
سردرگم كنند بعلاوه اینكه این داروها باید
در طول روز به مراتب مصرف شوند.
●
استفاده از
اتاقكها در اسپری:
اثر داروهای ضد
آسمی موقعی موثر است كه دارو به طریق كامل
وارد ریه شود. برای انجام این كار و
جلوگیری از هدر رفتن دارو در هوا از
اتاقكی استفاده میشود كه اول دارو را در
خود ذخیره میكند و مریض با استفاده از آن
میتواند از هدر رفتن دارو جلوگیری كند.
استفاده از این
اتاقكها خیلی ساده است. برای مریض های مسن
كه نمیتوانند خوب از اسپری استفاده كنند
اتاقك های بزرگتر بهتر میباشد. چون ذرات
دارو در آن كوچكتر میشوند و مقاومت هوا
نیز در آن كمتر میشود و این به رسیدن
دارو در نایژه های كوچك هوایی خیلی كمك
میكند.
دلایل آسم و حملات آسمی
هنوز معلوم نیست که
چرا بعضی از افراد دچار آسم شده و بعضی
دیگر به این مشکل مبتلا نمی شوند،
دانشمندان حدث می زنند ترکیبی از عوامل
محیطی و وراثتی عامل این بیماری باشند.
عواملی که ممکن است بتوانند باعث ابتلا به
آسم و حملات آسمی شوند، شامل:
-
مواد آلرژی زای موجود در هوا
-
عفونت های تنفسی از قبیل سرماخوردگی و
…
-
فعالیت های جسمانی (در آسم های ناشی
از ورزش)
-
هوای سرد
-
هوای آلوده و پر دود
-
بعضی از داروهای خاص همچون مسدود
کننده های بتا، آسپیرین، بروفن و
ناپروسکن
-
ناراحتی های روحی و استرس
-
سولیفیتها و مواد نگه دارنده موجو در
بعضی از غذاها
-
بیماری ریفلاکس معده و مری
(GERD)
-
چرخه قاعدگی در بعضی از زنان
عواملی که خطر آسم را افزایش می دهند
بنظر می رسد، بعضی
از عوامل مختلف خطر ابتلای افراد به آسم
را افزایش می دهد، این عوامل شامل:
عوارض بیماری آسم
بیماری آسم می
تواند باعث مشکل در خوابیدن، کار و تفریح
شما گردد. بعلاوه آسم می تواند باعث بستری
شدن پی در پی و طولانی مدت شما در
بیمارستان شده و همچنین داروهای درمان آسم
در بلندمدت می توانند اثراتی برروی سلامتی
بگذارند.
درمان های خانگی برای آسم
هرچند بیشتر افراد
مبتلا به آسم برای درمان و کاهش شدت
بیماری از دارو استفاده می کنند، اما می
شود در کنار مصرف این دارو ها با رعایت
موارد زیر نیز بیماری آسم را بهبود بخشید.
این موارد شامل:
-
از دستگاههای تسویه هوا در خانه و محل
کار خود استفاده کرده و همچنین برای
جلوگیری از ورود هوای آلوده درز پنجره
ها را بخوبی بپوشانید.
-
وسایل خانه و محل کار خود را همیشه
گردگیری کرده و از آلوده شدن آنها
جلوگیری کنید.
-
رطوبت هوا را متعادل کرده و در
صورتیکه در مکان هایی مرطوب و نمناک
زندگی می کنید با پزشکتان در اینباره
صحبت نمایید.
-
نواحی مختلف همچون حمام، دستشویی و
آشپزخانه را از وجود قارچ ها و باکتری
پاک نمایید و همچنین برای حفظ پاکیزگی
محل زندگی حداقل در هفته یکبار خانه
تان را تمیز نمایید.
-
اگر هوای بیرون از خانه سرد بود با
شال یا ماسک بینی و دهان خود را
بپوشانید.
همچنین موارد زیر
را بیاد داشته باشید:
-
ابتلا به آسم به این معنا نیست که شما
نمی توانید ورزش نمایید، ورزش آرام و
معتدل با مشورت پزشک می تواند به شما
کمک نماید.
-
در صورتیکه چاق هستید بدنبال راههای
برای کاهش
وزن بوده
و همچنین اگر وزنی متعادل دارید، برای
حفظ وزن و تناسب اندامتان تلاش نمایید.
-
یک رژیم
غذایی سالم را دنبال کرده و طیف
گسترده ای میوه و سبزیجات مصرف
نمایید. رژیم غذایی مناسب باعث تقویت
ریه ها می شود.
-
اگر مبتلا به بیماری رفلاکس معده و
مری هستید(GERD)
با کنترل خطر ابتلا به آسم را کاهش
دهید.
طب جایگزین و آسم
بسیاری از افراد
مبتلا به آسم، درست همانند کسانی که دچار
سایر اختلالات مزمن هستند از درمان‌های
جایگزین استفاده میکنند؛ نظرسنجی‌ها نشان
می‌دهد که حدود
۵۰٪
استفاده از این افراد از برخی از
درمان‌های غیرمتعارف استفاده
میکنند. داده‌های کمی در اثبات تأثیر
بسیاری از این درمان‌ها وجود دارد. شواهد
کافی برای اثبات تأثیر استفاده از ویتامین
ث وجود ندارد. طب سوزنی برای درمان توصیه
نمی‌شود زیرا شواهد کافی در اثبات تأیید
ان در دست نیست. هیچ شواهدی دال بر اینکه
دستگاههای یونیزه کننده هوا علائم آسم را
بهبود ببخشند و یا باعث عملکرد بهتر ریه
شوند وجود ندارد؛ همین موضوع در مورد
دستگاههای تولید یون مثبت و منفی صدق
می‌کند.
پیشگیری از ابتلا به بیماری آسم
شواهد مربوط به
اثربخشی اقدامات لازم برای جلوگیری از
پیشرفت آسم اندک است. برخی از این اقدامات
نویدبخش هستند از جمله، محدود کردن قرار
گرفتن در معرض دود سیگار چه در رحم و چه
پس از زایمان و تغذیه با شیر مادر. قرار
گرفتن در معرض حیوانات خانگی در دوره‌های
دیگر زندگی بی‌نتیجه بوده است و تنها
توصیه میشود اگر فرد دارای علائم آلرژیک
به حیوانات خانگی است، حیوانات خانگی در
خانه نگهداری نشوند. محدودیت‌های رژیم
غذایی در دوران بارداری و یا در هنگام
تغذیه با شیر مادر مؤثر نبوده‌اند و در
نتیجه توصیه نمی‌شوند.ممکن است کاهش یا
حذف ترکیباتی در محل کار که افراد به
آنها حساس هستند، مؤثر باشد.
|
